ROIC và ROIIC Trong Đầu Tư Cổ Phiếu
Tỷ Suất Lợi Nhuận Trên Vốn Đầu Tư (ROIC)
Trước tiên, hãy cùng ôn lại khái niệm Tỷ suất lợi nhuận trên vốn đầu tư – ROIC.
ROIC cho biết ban lãnh đạo công ty đang sử dụng vốn hiệu quả như thế nào.
Cách tính ROIC:
ROIC = Lợi nhuận hoạt động sau thuế (NOPAT) / Vốn đầu tư
-
NOPAT = Lợi nhuận hoạt động sau thuế
-
Vốn đầu tư = Tổng tài sản – Các khoản nợ ngắn hạn không chịu lãi
Ví dụ: Nếu một công ty có ROIC là 30%, điều đó có nghĩa là cứ mỗi 100 USD bạn đầu tư với tư cách cổ đông, công ty tạo ra 30 USD lợi nhuận sau thuế.
ROIC càng cao càng tốt. Theo nguyên tắc chung, chúng ta nên tìm các công ty có ROIC > 15%.
Charlie Munger đã từng nhận xét về ROIC như sau:
Dưới đây là một số cổ phiếu chất lượng với ROIC > 15%:
Muốn tìm hiểu thêm về ROIC? Hãy đọc thêm bài viết này.
Tỷ Suất Lợi Nhuận Trên Vốn Đầu Tư Gia Tăng (ROIIC)
Warren Buffett từng viết trong thư gửi cổ đông năm 1992:
“Doanh nghiệp tốt nhất để sở hữu là doanh nghiệp có thể sử dụng lượng vốn gia tăng lớn trong thời gian dài với tỷ suất lợi nhuận cao.”
ROIIC là viết tắt của Return on Incremental Invested Capital – Tỷ suất lợi nhuận trên vốn đầu tư gia tăng. Đây là chỉ số rất quan trọng nhưng thường bị bỏ qua.
ROIIC cho biết công ty tạo ra lợi nhuận từ vốn mới đầu tư thêm hiệu quả như thế nào.
Cách tính ROIIC:
ROIIC = Thay đổi trong NOPAT / Thay đổi trong vốn đầu tư
Hay cụ thể hơn:
ROIIC = (NOPAT năm 2 – NOPAT năm 1) / (Vốn đầu tư năm 2 – Vốn đầu tư năm 1)
Sự khác biệt giữa ROIC và ROIIC:
-
ROIC = NOPAT / Vốn đầu tư
-
ROIIC = Thay đổi NOPAT / Thay đổi vốn đầu tư
Ví dụ: ROIIC là 20% có nghĩa là cứ mỗi 100 USD đầu tư thêm, công ty tạo ra 20 USD lợi nhuận bổ sung.
ROIIC càng cao càng tốt – lý tưởng là trên 15%.
Không muốn tự tính ROIIC? Có một cách đơn giản:
Nếu ROIC của công ty tăng đều qua các năm, điều đó cho thấy ROIIC cao.
Ví dụ điển hình: Visa
Ví dụ minh họa về ROIIC
Bạn sở hữu một tiệm kem với vốn đầu tư ban đầu là 50.000 USD
Bạn kiếm được 10.000 USD lợi nhuận mỗi năm
Bạn mua thêm một máy làm kem với giá 5.000 USD
Một năm sau, máy này giúp bạn tạo ra thêm 2.000 USD lợi nhuận
ROIIC = (12.000 – 10.000) / (55.000 – 50.000) = 40%
Một ROIIC 40% là một kết quả tuyệt vời – bạn nên đầu tư thêm mỗi ngày nếu có cơ hội như vậy.
So sánh ROIC và ROIIC
-
ROIC đo lường hiệu quả của toàn bộ vốn đầu tư
-
ROIIC đo lường hiệu quả của vốn đầu tư gia tăng
ROIC cao cho thấy công ty có lợi thế cạnh tranh.
ROIIC cao cho thấy lợi thế cạnh tranh đang mở rộng theo thời gian.
Bạn nên đầu tư vào các công ty có hào lũy (moat) ngày càng rộng hơn.
Tại sao ROIIC quan trọng?
Ví dụ so sánh hai công ty:
-
Low Quality Inc – ROIIC: 5%
-
High Quality Inc – ROIIC: 20%
Cả hai bắt đầu với:
-
NOPAT: 100 triệu USD
-
Vốn đầu tư: 500 triệu USD
-
Tái đầu tư 100% lợi nhuận hàng năm
Năm 1:
Low Quality Inc:
-
Đầu tư thêm: 100 triệu USD
-
Lợi nhuận tăng thêm: 100M × 5% = 5 triệu USD
-
Tổng lợi nhuận năm 1: 105 triệu USD
-
ROIIC = (105 – 100) / (600 – 500) = 5%
High Quality Inc:
-
Đầu tư thêm: 100 triệu USD
-
Lợi nhuận tăng thêm: 100M × 20% = 20 triệu USD
-
Tổng lợi nhuận năm 1: 120 triệu USD
-
ROIIC = (120 – 100) / (600 – 500) = 20%
Năm 2:
Low Quality Inc:
-
Đầu tư thêm: 105 triệu USD
-
Lợi nhuận tăng thêm: 105M × 5% = 5,25 triệu USD
-
Tổng lợi nhuận: 105 + 5,25 = 110,25 triệu USD
-
ROIIC = (110,25 – 105) / (705 – 600) = 5%
High Quality Inc:
-
Đầu tư thêm: 120 triệu USD
-
Lợi nhuận tăng thêm: 120M × 20% = 24 triệu USD
-
Tổng lợi nhuận: 120 + 24 = 144 triệu USD
-
ROIIC = (144 – 120) / (720 – 600) = 20%
Như bạn thấy, High Quality Inc vượt trội hoàn toàn.
Sau 20 năm, bạn đoán xem chênh lệch sẽ như thế nào?
-
Low Quality Inc có NOPAT: 265 triệu USD
-
High Quality Inc có NOPAT: 3,8 tỷ USD
-
Gấp 14 lần!
Tìm kiếm “Cỗ Máy Tăng Trưởng”
Doanh nghiệp tốt nhất?
Là doanh nghiệp có ROIIC cao và có thể tái đầu tư gần như toàn bộ dòng tiền tự do để tăng trưởng.
Chúng ta gọi những công ty như vậy là "Cỗ Máy Tăng Trưởng" (Compounding Machines).
Tỷ lệ tái đầu tư (Reinvestment Rate)
Reinvestment Rate = Tốc độ tăng trưởng EPS / ROIC
Chỉ số này cho thấy bao nhiêu phần trăm ROIC được tái đầu tư để đạt được tăng trưởng lợi nhuận dài hạn.
Ví dụ:
Bạn bán nước chanh.
-
Mỗi 100 USD đầu tư, bạn thu được 20 USD → ROIC = 20%
-
Bạn muốn tăng trưởng 10% mỗi năm → Tỷ lệ tái đầu tư = 10% / 20% = 50%
Bạn cần tái đầu tư 50 USD để tăng trưởng 10%, phần còn lại 50 USD có thể chia cổ tức.
Nếu ROIC là 40%?
Reinvestment Rate = 10% / 40% = 25%
Bạn chỉ cần tái đầu tư 25 USD → Còn lại 75 USD để chia cổ tức. Quá tuyệt!
Kết luận:
-
ROIC cao → tăng trưởng nhanh hơn với ít vốn hơn
-
ROIIC cao → lợi thế cạnh tranh đang gia tăng
-
Tỷ lệ tái đầu tư hợp lý → hiệu quả tài chính tối ưu
Hãy tìm những công ty có ROIC cao, ROIIC cao và tỷ lệ tái đầu tư tốt – đó là công thức cho sự tăng trưởng bền vững.
====================
-0x0.jpg "adv5")
